Na początek lekko namieszamy, ale należy wspomnieć o tym, że zgodnie z polskim prawem, obowiązującymi aktami prawnymi są ustawy, rozporządzenia i uchwały, a stosowanie norm ma charakter dobrowolny, nawet tych budowlanych. Jednak podpisując umowę z deweloperem, a nawet z wykonawcą, z pewnością znajdziecie w niej (jeśli nie, zapraszamy do współpracy przy tworzeniu umów) standardowy zapis, mówiący o tym, że prace budowlane muszą być wykonane zgodnie z tzw. sztuką budowlaną. Pod tym pojęciem znajdują się nie tylko obowiązujące akty prawne, ale także „Warunki techniczne wykonania i odbioru robót budowlano-montażowych” ITB oraz normy branżowe, opracowywane przez Polski Komitet Normalizacyjny. Normy są dostępne powszechnie, niestety odpłatnie, można wykupić dostęp do konkretnej normy na stronie https://www.pkn.pl/.
Odchyłki i tolerancja robót budowlanych
Postaramy się opisać w możliwie przystępny sposób najważniejsze normy dla mieszkań i domów w stanie deweloperskim, a dokładniej ich rozdziały mówiące o możliwych odchyłkach, tolerancji wykonania oraz dopuszczalnych i niedopuszczalnych wadach.
1. Tynki gipsowe
Aktualnie obowiązującą normą do odbioru prac tynkarskich jest norma PN-B-10110:2005. W aktualnej normie nie ma podziału na różne kategorie tynku, jak w jej poprzedniczkach, np. przed zmianą aktualnej normy w standardzie deweloperskim obowiązywała III kat. tynku. Aktualna norma dotyczy tynków gipsowych wewnętrznych, wykonywanych mechanicznie, na którą obecnie powołują się w umowach deweloperzy. Najważniejsze ustalenia tej normy:
- odchylenia powierzchni tynku od płaszczyzny i krawędzi od linii prostej – nie większe niż 5 mm w liczbie nie większej niż 3 na całej długości łaty kontrolnej o długości 2 m;
- odchylenia powierzchni i krawędzi tynku od kierunku:
- pionowego – nie większe niż 3 mm na długości 1 m i ogółem nie więcej niż 6 mm w pomieszczeniach o wysokości do 3,5 m oraz nie więcej niż 8 mm w pomieszczeniach o wysokości powyżej 3,5 m;
- poziomego – nie większe niż 4 mm na długości 1 m i ogółem nie więcej niż 8 mm na całej powierzchni ograniczonej przegrodami pionowymi.
- odchylenie kąta prostego do 4 mm na długości ramienia 1 m;
- odchylenie przecinających się płaszczyzn od kąta przewidzianego w dokumentacji – nie większa niż 4 mm na długości 1 m;
- pomiarów odchyłek należy wykonywać za pomocą poziomicy (łaty) 2 m, kątownika o ramionach 0,5x1m oraz szczelinomierza;
- powierzchnia tynku powinna być jednolita, gładka o naturalnym stopniu szorstkości bez spękań i przebarwień. Powierzchnię tynku sprawdzamy z odległości 2 m w świetle naturalnym lub sztucznym rozproszonym (sztuczne oświetlenie również ok. 2 m);
- grubość tynku minimalna 2 mm, na sufitach maksymalnie 15 mm. Na ścianach brak wskazanej wartości maksymalnej, jednak standardowo jest to od 10 do 20 mm;
- grubość tynku przykrywająca przewody elektryczne to co najmniej 5 mm (według warunków technicznych).
2. Posadzki betonowe – wylewki
Brak aktualnej normy z PKN mówiącej o zasadach wykonywania i wymagań technicznych dla wylewek betonowych. Jednak wykonywane posadzki odbierane są zgodnie ze sztuką budowlaną na podstawie warunków technicznych wykonania i odbioru robót budowlano-montażowych ITB oraz wycofaną już przez PKN normą PN-B-10145:1963, według których:
- równość podkładu musi spełniać odchyłki:
- odchylenie od płaszczyzny poziomej lub projektowanego spadku 2 mm na długości 1 m oraz do 5 mm na całej rozpiętości pomieszczenia;
- prześwity miejscowe 3 mm na długości 2 m.
- pomiarów odchyłek należy wykonywać za pomocą poziomicy (łaty) 2 m oraz szczelinomierza;
- grubość posadzki powinna minimalnie wynosić:
- posadzki układane bezpośrednio na stropie min. 2,5 cm;
- posadzki układane na warstwie z folii min 3,5 cm;
- posadzki układane na izolacji akustycznej min. 5 cm.
- dylatacje, czyli celowo wykonana szczelina w celu prawidłowej pracy poszczególnych płyt wylewki w naszym mieszkaniu powinny być rozmieszczone:
- obwodowo wokół ścian – wykonane za pomocą taśmy, pianki polietylenowej;
- w przejściach i drzwiach pomiędzy pomieszczeniami – wykonane poprzez nacięcie co najmniej na głębokość 1/3 grubości wylewki;
- pośrednio w dużych pomieszczeniach dzieląc wylewkę na maksymalnie pola o powierzchni 25 m2 lub o maksymalnej długości 5 m – wykonane poprzez nacięcie co najmniej na głębokość 1/3 grubości wylewki.
3. Stolarka okienna
Częstymi usterkami podczas odbiorów technicznych mieszkań od dewelopera są rysy na szybach okiennych. Odbiór okien pod względem wizualnym należy przeprowadzać zgodnie z PN-EN 1279-1 oraz PN-EN ISO 12543-6, według których:
- ocenę szklenia okien prowadzi się przy pionowej pozycji szkła, z odległości min. 2 m, na tle szarego ekranu, przy jasnym rozproszonym oświetleniu oraz obserwacji szyb pod kątem prostym. Wady niewidoczne z odległości określonej w danej normie nie są kwalifikowane jako wady.
- tolerancja niedoskonałości i uszkodzeń powierzchni szyb:
- wady punktowe w postaci wtrąceń ciał obcych są niedopuszczalne;
- wady punktowe w postaci pęcherzy pękających i otwartych są niedopuszczalne;
- wady punktowe w postaci pęcherzy zamkniętych – dopuszczalne max. do 2 mm oraz w ilości:
- dla szyb o powierzchni do 1 m² max. 2 szt.;
- dla szyb o powierzchni do 2 m² szyby max. 3 szt.;
- dla szyb o powierzchni powyżej 2 m² max. 5 szt.
- rysy liniowe dopuszczalne do 15 mm długości;
- zarysowania włosowate są dopuszczalne, ale nie w skupiskach.
- stolarkę okienną sprawdza się jeszcze pod innymi względami m.in.: zgodności z Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. z 5015 r. poz. 1422 i późn. zm.), czyli pod względem izolacyjności termicznej, akustycznej itp., ale o tym innym razem.
4. Roboty malarskie
Malowanie mieszkań w standardzie deweloperskim rzadko jest praktykowane, natomiast jeśli nawet deweloper wymienia w standardzie mieszkania taką pozycję, to zastosowane farby przez dewelopera nie są najlepszej jakości i zawsze są w kolorze białym. Praktyka pokazuje, że nowi właściciele mieszkań malują ściany i sufity co najmniej jeszcze raz, używając odpowiednich farb i ich kolorów. Przybliżymy Wam jednak nieco temat odbioru robót malarskich. Odbioru robót malarskich należy dokonać zgodnie z normami PN-EN ISO 2409:1999 i PN-C-81914:200, według których najważniejsze ustalenia to:
- badania powłok przy ich odbiorze należy przeprowadzać nie wcześniej niż po 14 dniach od zakończenia ich wykonywania;
- badania techniczne należy przeprowadzać w temperaturze powietrza co najmniej +5°C i przy wilgotności względnej powietrza nieprzekraczającej 65%;
- sposoby przeprowadzania czynności odbiorowych:
- sprawdzenie wyglądu zewnętrznego – wizualnie, okiem nieuzbrojonym w świetle rozproszonym z odległości około 0,5 m (rozproszone światło również z odległości co najmniej 0,5 m);
- sprawdzenie zgodności barwy i połysku – przez porównanie w świetle rozproszonym barwy i połysku wyschniętej powłoki ze wzorcem producenta;
- sprawdzenie odporności powłoki na wycieranie – przez lekkie, kilkukrotne pocieranie jej powierzchni wełnianą lub bawełnianą szmatką w kolorze kontrastowym do powłoki. Powłokę należy uznać za odporną na wycieranie, jeżeli na szmatce nie wystąpiły ślady farby;
- sprawdzenie przyczepności powłoki przez wykonanie skalpelem siatki nacięć prostopadłych o boku oczka 5 mm, po 10 oczek w każdą stronę, a następnie przetarciu pędzlem naciętej powłoki; przyczepność powłoki należy uznać za dobrą, jeżeli żaden z kwadracików nie wypadnie;
- sprawdzenie odporności na zmywanie – przez pięciokrotne silne potarcie powłoki mokrą namydloną szczotką z twardej szczeciny, a następnie dokładne spłukanie jej wodą za pomocą miękkiego pędzla; powłokę należy uznać za odporną na zmywanie, jeżeli piana mydlana na szczotce nie ulegnie zabarwieniu oraz jeżeli po wyschnięciu cała badana powłoka będzie miała jednakową barwę i nie powstaną prześwity podłoża.
To tylko wycinek z kliku najważniejszych dla nas norm. Celem niniejszego artykułu było zobrazowanie i podkreślenie, jak obszernym pojęciem jest sztuka budowlana i zasady wiedzy technicznej. Zachęcamy tym samym do korzystania ze specjalistów, którzy taką wiedzę posiadają.
Przydatne linki:
- www.pkn.pl/polskie-normy
- www.itb.pl/warunki-techniczne-wykonania-i-odbioru-robot-budowlanych
- www.inzynierbudownictwa.pl/technika,materialy_i_technologie,artykul,odbior_tynkow_wewnetrznych
